Zerwanie więzadła krzyżowego dość często kończy się zabiegiem operacyjnym. Jeśli czeka Cię taki zabieg, to z pewnością chciałbyś wiedzieć na jego temat jak najwięcej. Przyjrzyjmy się urazom więzadła krzyżowego przedniego i tylnego. Sprawdźmy, kiedy się przydarzają i kto jest szczególnie na nie narażony. Wyjaśnijmy sobie również jak przebiega ich leczenie i rehabilitacja.
Więzadło krzyżowe przednie i tylne
Zadaniem więzadeł krzyżowych jest utrzymanie stabilności kolana. Łączą kość udową z piszczelową. Od ich sprawności zależy komfort danej osoby oraz łatwość poruszania się. Więzadło krzyżowe przednie ogrywa kluczową rolę w gwałtownych zmianach kierunku poruszania się. Powinniśmy oddzielnie przedyskutować urazy obu tych wiązadeł, bo nie każda kontuzja kończy się uszkodzeniem ich obu. W związku z tym w zależności od tego, czy zerwane zostało przednie, czy tylne więzadło, mogą być podjęte inne działania.
PCL – więzadło krzyżowe tylne
Urazy tego więzadła są dość rzadkie. Najczęściej występują, gdy duża siła działa na kość piszczelową od przodu. Zerwanie tego więzadła jest częstym motywem w filmach akcji. Możemy je zaobserwować, kiedy bohater kopie przeciwnika w nogę, poniżej kolana. Najczęściej takiemu atakowi towarzyszy spektakularny upadek przeciwnika i okrzyk bólu. Jest to dość realistyczne przedstawienie sytuacji. Uszkodzeniom więzadła krzyżowego tylnego, czyli PCL towarzyszy ból, obrzęk, sztywność i niestabilność.
W przypadku odniesienia takiego urazu należy w miarę możliwości powstrzymać się od ruchu i nie obciążać nogi. Konieczna jest wizyta u lekarza, który oceni uszkodzenie więzadeł i zaleci odpowiednie leczenie. W przypadku niewielkich uszkodzeń może wystarczyć orteza stabilizująca staw kolanowy oraz odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja. W najpoważniejszych wypadkach trzeba jednak wykonać zabieg artroskopowy. Zalecany jest on szczególnie sportowcom i osobom bardzo aktywnym fizycznie.
ACL – więzadło krzyżowe przednie
Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego zdarza się dużo częściej niż zerwanie więzadła tylnego. Co ważne, nie dotyka ono wyłącznie sportowców. Najczęściej uszkodzenie więzadeł jest związane ze skręceniem stawu kolanowego albo jego przeprostem. Osoby, które doświadczyły takiego urazu, często mówią o charakterystycznym dźwięku pękania. Urazowi towarzyszy silny ból i obrzęk. W tym wypadku należy nie obciążać nogi i skontaktować się z lekarzem. To właśnie ortopeda stwierdzi, jak poważne jest uszkodzenie i jakie leczenie powinno zostać wdrożone. Co ważne, często towarzyszy mu uszkodzenie innych struktur kolana np. torebki stawowej. W takim wypadku leczenie musi objąć też pozostałe uszkodzone elementy.
W przypadku mniej poważnych urazów leczenie może zostać ograniczone do rehabilitacji i treningów, które mają na celu wzmocnienie mięśni i poprawę stabilizacji całego ciała. Dzięki temu stabilizuje się też kolano. Zalecane jest bieganie, pływanie i jazda na rowerze. Do treningów można jednak przystąpić dopiero po określonym czasie od urazu, który wyznacza lekarz na podstawie wielkości uszkodzenia i postępów w powrocie do formy.
Jednak, gdy uraz jest poważny, bo towarzyszy mu np. uszkodzenie łąkotki, ortopedzi zalecają przeprowadzenie zabiegu rekonstrukcji. Najczęściej wykonuje się ją u osób młodych i aktywnych fizycznie. W przypadku sportowców zabieg wykonuje się do 10 dni od urazu. W pozostałych przypadkach zwleka się z jego wykonaniem nawet kilka tygodni. W tym czasie pacjent jest rehabilitowany i sam walczy o swoją sprawność.
Rekonstrukcja więzadła
Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego oraz tylnego jest przeprowadzana artroskopowo. Oznacza to, że lekarz musi wykonać na skórze cztery niewielkie nacięcia. W pierwsze z nacięć wkłada się specjalne urządzenie zakończone kamerą. To właśnie ono pozwala lekarzowi na obserwowanie wnętrza kolana i ocenę uszkodzenia na żywo. W pozostałe nacięcia umieszcza się narzędzia. Przy ich pomocy rekonstruuje się więzadła i na nowo przyczepia się je we właściwych miejscach lub też wstawia się implanty. W czasie zabiegu pacjent jest znieczulony i nie odczuwa żadnego bólu. Do domu może wrócić po dwóch dobach.
Bardzo ważna jest rehabilitacja
Nie ulega żadnej wątpliwości, że przy uszkodzeniach więzadeł krzyżowych ogromną rolę odgrywa rehabilitacja. Można rozpocząć ją już na następny dzień po zabiegu. Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie rehabilitacji przy wykorzystaniu terapii Ciągłego Ruchu Biernego. Jest ona przeprowadzana przy pomocy specjalnych szyn rehabilitacyjnych CPM. Pomagają one zmniejszyć dolegliwości bólowe oraz szybciej pozbyć się obrzęku. Zmniejszają też sztywność kolana, więc przy urazach więzadeł krzyżowych szyny są zalecane przez rehabilitantów.
Po zabiegu należy oszczędzać nogę przez 3 do 12 tygodni. W tym czasie należy unikać ja bym wpisał tylko częściowo obciążać obciążania leczonego kolana i chodzić o kulach. Powrót do pełnej sprawności powinien zająć do 6 miesięcy. Po takim okresie można już wrócić do uprawiania sportu z pełnym obciążeniem. Warto też pamiętać, że osoby, które konsekwentnie i regularnie ćwiczą oraz współpracują z rehabilitantem, mogą liczyć na skrócenie tego czasu i szybszy powrót do codziennej aktywności.
