Nie ulega wątpliwości, że wstawienie endoprotezy kolana łączy się z koniecznością rehabilitacji. Sam zabieg to za mało, by mówić o powrocie do sprawności. To raczej dopiero pierwszy krok do jej odzyskania. Żeby nie zmarnować szansy, jaką daje wszczepienie endoprotezy, należy koniecznie zadbać o prawidłowe postępowanie po operacji kolana. To właśnie ono jest kluczowe dla pozbycia się dolegliwości bólowych i sztywnienia kolana. Jak leczenie wygląda w praktyce?
Czym jest endoproteza kolana?
Endoproteza kolana to sztuczny staw kolanowy, który wszczepia się pacjentowi po to, by zastąpić zdegradowany lub uszkodzony staw. Jest to ostatnia linia leczenia dla osób, którym nie pomogło leczenie farmakologiczne i rehabilitacja. Operację stawu kolanowego przeprowadza się w momencie, gdy dolegliwości bólowe są poważne, a zwyrodnienie uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Sam zabieg nie przywróci sprawności ruchowej. Konieczna jest rehabilitacja o dobrze dobranej intensywności i typie ćwiczeń. W kwestii doboru metod i długości leczenia trzeba zaufać profesjonalistom.
Postępowanie po endoprotezie
Mogłoby się wydawać, że pacjent po operacji wymaga spokoju i odpoczynku. W tym przypadku nie jest to do końca prawdą. Rehabilitacja po endoprotezoplastyce stawu kolanowego powinna rozpocząć się jak najszybciej. Po zabiegu kolano jest obrzęknięte i bolesne. Odpowiednio dobrane ćwiczenia mogą pomóc w pozbyciu się obu tych problemów. Najprostszym i równocześnie najskuteczniejszym rozwiązaniem na tym etapie jest szyna rehabilitacyjna na staw kolanowy. Można używać jej już na kilka godzin po zabiegu. Szyny CPM (ang.Continuous passive motion) wykorzystują ideę ciągłego ruchu biernego. Umożliwia ona zminimalizowanie ilości krwi wewnątrz stawu oraz zmniejszenie jego obrzęku. Zapobiega też sztywnieniu stawu i w pierwszych tygodniach po zabiegu może być wykorzystywana do odbudowywania siły mięśniowej i przywrócenia pełnego zakresu ruchu. Ćwiczenia po operacji kolana nie mogą być zbyt intensywne. Bezpośrednio po zabiegu chodzi raczej o zwiększenie komfortu pacjenta i przyspieszenie regeneracji stawu, niż o forsowny wysiłek.
Pionizacja jest możliwa już na następny dzień po zabiegu. Pacjent powinien chodzić przy wsparciu kuli łokciowych przez minimum cztery tygodnie. Pozwolą one na odciążenie operowanego stawu i przeniesienie ciężaru ciała na zdrową nogę. Zdarza się, że okres ten należy wydłużyć. Najczęściej dochodzi do takiej sytuacji wtedy, gdy za późno rozpoczęto rehabilitację przy pomocy CPM.
Rehabilitacja po endoprotezie kolana – ćwiczenia bierne
Leczenie po operacji kolana może trwać nawet do kilku miesięcy. Wiele zależy od tego, jak poważny był zabieg i od tego, jak bardzo zmotywowany jest sam pacjent. Jeśli chce współpracować z rehabilitantem i regularnie ćwiczy, to ma szansę na szybszy powrót do dobrej formy. Rehabilitacja po operacji kolana rozpoczyna się od ćwiczeń biernych. Najczęściej odbywają się one z wykorzystaniem szyny CPM. Urządzenia te umożliwiają regulację prędkości ruchu, kąta zgięcia, wyprostu oraz czasu przerwy pomiędzy poszczególnymi ruchami. Są bardzo dobrym uzupełnieniem pracy z rehabilitantem. Ćwiczenia bierne zajmują nawet kilka pierwszych tygodni po zabiegu. Z tego też powodu warto zainteresować się, ile kosztuje szyna rehabilitacyjna lub jej wynajem. Z całą pewnością bardzo przyda się w tych tygodniach kluczowych dla sprawności kolana.
Rehabilitacja kolan – aktywność
Ćwiczenia z endoprotezą powinny być dobrze przemyślane. Zaczyna się od ćwiczeń biernych, ale z czasem rehabilitant zaleci aktywność. Na początek ćwiczy się w pozycjach, które odciążają operowany staw, czyli na leżąco lub siedząco. Następnie przechodzi się do treningu chodu po prostej powierzchni oraz po schodach. Na tym etapie może przydać się stabilizator nogi po zabiegu, który pomoże w odciążeniu stawu. Następny krok to wprowadzanie bardziej złożonych ćwiczeń oraz ćwiczeń sensomotorycznych, które mają za zadanie przywrócić czucie głębokie. W końcu pacjent jest gotowy do ćwiczeń na rowerze stacjonarnym. Rehabilitacja z endoprotezą powinna przebiegać w tempie dostosowanym do potrzeb konkretnego pacjenta. Dzięki temu można przywrócić prawidłowe funkcje nerwowo-mięśniowe i osiągnąć najlepsze efekty zdrowotne. Takie leczenie po endoprotezie może trwać nawet do sześciu miesięcy. Im szybciej rozpocznie się rehabilitację, tym większa szansa na jej skrócenie i szybszy powrót do zdrowia.
